Druk enter om te zoeken

November 24 2020
logo
De studio van het AGA LAB in Amsterdam.
De studio van het AGA LAB in Amsterdam.
Anton StaartjesGrafiekInformatiefWebsiteWerkplaatsen

De Toyobo-etstechniek

Anton Staartjes, Grafiek, Informatief, Website, en Werkplaatsen

De Toyobo-etstechniek

Diensten van AGA LAB in Amsterdam

Categorieën: Anton Staartjes, Grafiek, Informatief, Website, en Werkplaatsen

Tags: AGA LAB en Toyobo

In kM 111 interviewt Anton Staartjes kunstenaar Chantal Elisabeth Ariëns over haar grafische werk. In haar werk past zij de Toyobo-etstechniek toe. In dit online artikel beschrijven we de diensten die het AGA LAB Amsterdam op het gebied van deze techniek aanbiedt.

> Naar kM 111

De mogelijkheden van toyobo etsen worden veelvuldig gebruikt bij AGA LAB in Amsterdam. AGA LAB is een DiY-makersplek waar je met professionele faciliteiten kunt experimenteren en je werk kunt uitvoeren. Het artist-in-residence programma biedt een uitgelezen kans om geconcentreerd onderzoek te doen. Zo resulteerde het onderzoek ‘Iemands moedertaal’ van Judith Westerveld (NL/ZA) in een diversiteit aan blinddruk prints middels toyobo, die het moeilijke proces van het leren van een nieuwe taal op een treffende manier visualiseerde.

Faciliteiten

AGA LAB heeft een uitgebreid aanbod aan grafische faciliteiten; voor het maken van fotopolymeer etsen zijn er een contactkast (belichtingskast) en kleine doka aanwezig waar het mogelijk is om tenminste een A2-plaat te belichten. Er zijn vier etspersen aanwezig van verschillende maten (52 x 110 cm, 75 x 130 cm, 80 x 140 cm en 100 x 190 cm).

Assistentie

Het gebruik van de doka, de persen, en schoonmaakmiddelen zijn bij de prijs inbegrepen. En niet te vergeten de assistentie van de werkplaatsbegeleiders. In hun advies streven zij ernaar om verder te kijken dan directe reproductie. Juist het maakproces goed te benutten, verrassingen te verwelkomen en zo te komen tot de voor jou meest optimale resultaten. De workshop Toyobo wordt doorgaans vier keer per jaar gegeven door kunstenaar en technisch begeleider Ayesha Ghaoul.

Omzetting

Een niet te onderschatten onderdeel van het maken van Toyobo-prints is het maken van de afbeelding op film. De omzetting in een zwart-witbeeld komt heel precies, en daarmee valt of staat de kwaliteit van je Toyobo-print. De uitdaging zit in de conversie van een digitaal beeld naar een analoge Toyobo-plaat. Alex de Vocht, fotograaf en technisch begeleider op de digitale afdeling van AGA LAB, kan je helpen met die omzetting en het printen van je films. Zo kun je in-house het gehele proces uitvoeren.

Milieubewust en veilig

Het atelier onderscheidt zich door de keuze voor een milieubewust en veilig werkproces. Schadelijke oplosmiddelen zijn vervangen door VCA/slaolie. In plaats van traditionele vernissen wordt er waar mogelijk met acrylgronden gewerkt. Er wordt geëtst met kopersulfaat en ijzerchloride, welke geen bijtende dampen produceren. Alle chemische en overige restanten worden afgewerkt of gerecycled.

> Naar de website van AGA LAB

bijschrift

note

bijschrift

Anton Staartjes

Anton Staartjes is redactielid van kM, beeldend kunstenaar, fotograaf en publicist. Opgeleid aan de Gerrit Rietveld Academie (Grafiek en Schilderen) en de Nederlandse Fotovakschool. Hij is eigenaar van Studio Kunstzyde voor fotografie en webdesign.

LEES MEER

Artikelen van deze auteur

Adressen van organisaties die zich bezighouden met nalatenschappen

Er zijn in Nederland heel wat plekken waar men zich bezighoudt met nalatenschappen op het gebied van kunst en cultuur. kM zet de adressen voor je op een rijtje. Lees meer over nalatenschappen in kM 108.

Artdata
Saskia Leefsma
T: +31(0)-649422779
E: s.leefsma@artdata.nl
Mondriaan Fonds
Brouwersgracht 276
1013 HG Amsterdam
T: 020-5231523
E: info@mondriaanfonds.nl
Regionaal Historisch Centrum Eindhoven
Postadres: Postbus 191, 5600 AD
T: 040 – 2649940
E: info@rhc-eindhoven.nl
Art Intercession
Kerkdam 5
2361 GK Warmond
T: 071-3013574
E: lvdm@art-intercession.nl
Nationaal Archief
Prins Willem Alexanderhof 20
2595 BE Den Haag
T algemeen: 070-3315400
E: via de website
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Postbus 1600 | 3800 BP Amersfoort
T: (033)-4217456
E: info@cultureelerfgoed.nl
brabants kenniscentrum kunst
en cultuur
Spoorlaan 21 i-k
5038 CB Tilburg
T: 013-7508434
E: b.veldhuizen@bkkc.nl
Nederlandse Galerie Associatie
Westeinde 22
2512 HD Den Haag,
T: 070-3605001
E: nga@xs4all.nl
Stichting Behoud Moderne Kunst
Hertogstraat 5
5211 AN ’s Hertogenbosch
T: 06-53586712
Boekmanstichting
Herengracht 415
1017 BP Amsterdam
T: 020-6243736
E: via de website
Onterfd Goed
Speelheuvelweg 1-01
5652CH Eindhoven
T: 06-51995393
E: info@onterfdgoed.nl
 Stichting Digitaal KunstBeheer
E: kantoor@digitaalkunstbeheer.org
> naar website
Erfgoed Brabant
Waterstraat 16
Postbus 1325, 5200 BJ ’s-Hertogenbosch
T: (073)-6156262
E: info@erfgoedbrabant.nl
PACKED vzw – Expertisecentrum Digitaal Erfgoed
Delaunoystraat 58
bus 23 1080 Brussel (België)
T: +32-(0)2 217 14 05
Streekarchief
Land van Heusden en Altena
Postadres Postbus 79, 5256 ZH Heusden
T: 0416-661901
E: info@salha.nl
Janivo Stichting
Sparrenheuvel 36
3708 JE Zeist
T: 030-6937575
E: info@janivo.nl
Pallas kunst- en boedeltaxatie
Kerkdam 5
2361 GK Warmond
T: 071-3013574 en 06-42489503
E: info@pallastaxatie.nl
Verbeke Foundation
Westakker
9190 Kemzeke (Stekene), België T: +32 (0)3/789.22.07
E: info@verbekefoundation.com
Kenniscentrum Digitaal Erfgoed
Prins Willem-Alexanderhof 5
2595 BE Den Haag
T: 070-3140343
E: den@den.nl
Provinciaal Brabants Historisch Informatie Centrum
Postbus 81, 5201 AB
‘s-Hertogenbosch
T: 073-6818500
E: info@bhic.nl
Vereniging van Estate Planners in het Notariaat
Postbus 16020, 2500 BA
Den Haag
T: 070-3307222
E: info@epn-notaris.nl
Koninklijke Bibliotheek
Prins Willem-Alexanderhof 5
2595 BE Den Haag
T: 070-3140310
E: via de website
Regionaal Archief Tilburg
Postbus 4265, 5004 JG Tilburg
T: 013-5494570
E: info@regionaalarchieftilburg.nl
Landelijk Archief RKD
Prins Willem Alexanderhof 5
2595 BE Den Haag
T: 070-3339777
E: info@rkd.nl
Regionaal archief West-Brabant
Bezoekadres: Beukenlaan 1d,
4731 CD Oudenbosch
T: 0165-331283
E: via de website
Lees meer

kM 112: De grenzen van glas

In dit glasnummer, dat op 9 december 2019 is verschenen, vertelt onder meer Evert Nijland over zijn fascinatie voor glas en de uitdaging om met dit materiaal te werken.

Glasblazer

Als sieraadontwerper werkt hij al jarenlang samen met glasblazer Edwin Dieperink: ‘Edwin is zo vertrouwd met het materiaal, zijn handen denken in glas’, aldus Evert. ‘Ik heb er wel gevoel voor ontwikkeld, omdat ik er al twintig jaar met mijn neus bovenop zit, maar hij voert altijd uit en ik ben er altijd bij.’ Daarom vind je op de cover en op de volgende pagina’s prachtige foto’s van kunstenaar én ambachtsman.

Jan Koen Lomans

Een ander mooi interview is dat met Jan Koen Lomans die al geruime tijd met het idee speelde om twee diametrale materialen met elkaar te laten samensmelten: glas en textiel. ‘Eigenlijk kun je die materialen natuurlijk niet samenbrengen, want het smeltpunt van glas ligt rond de 800 ºC en textiel brandt al bij 200 ºC, dus dat was wel een uitdaging.’ De oplossing voor die uitdaging bleek te liggen in het weglaseren van stof, die vervolgens veel minder gevoelig bleek voor verbranding bij het ‘fusen’ tussen glas. Dit onderzoek leverde Lomans de titel professor in practice op aan een universiteit in Wales.

Andere artikelen

Voor dit glasnummer bezochten we tevens de expositie ‘Glasstress’ tijdens de Biënnale van Venetië, onderzochten we de gezondheidsrisico’s die kleven aan het werken met glasvezel, en duiken we in twee veelvoorkomende vormen van glasziekte: weeping glass en crizzling glass. Ook spreken we Caroline Prisse, directeur van de Van Tetterode Glasstudio – ‘We zetten ons in om het uiterste uit het materiaal te kunnen halen’ –, en Judith Roux over haar glasinstallatie On the Way, een fragiel en ruimtevullend kunstwerk. Roux studeerde in 2018 af aan het jubilerende The Large Glass Department van de Gerrit Rietveld Academie. ‘Tot hoe dun kan ik gaan?’ vroeg ze zich af. Met de gasbrander als haar potlood probeert zij in haar werk ‘de grens van verdwijnen op te zoeken’. 

Kortom: in deze kM worden de grenzen van glas volop opgezocht!CTA: neem een abonnement op kM

 Lees meer

kM 113 over Printmaking

In dit nummer over printmaking, dat medio maart 2020 is verschenen, doet onder meer Hansje van Halem een boek open over haar ontwerppraktijk.

Schutbladen

In de loop der tijd heeft Hansje van Halem een heel divers portfolio opgebouwd. Ze ontwerpt onder meer posters en covers van boeken. Haar ontwerpen van schutbladen waren aanleiding voor een opdracht in de openbare ruimte, waardoor je nu ook een hek bij Schiphol en bestrating bij het Pieter Baan Centrum ziet naar ontwerp van Van Halem. Posters blijven belangrijk voor haar, ook al is er geen markt voor posteropdrachten, ze vormen een schatkamer voor toekomstig werk: ‘Een belangrijk inzicht voor mij was dat zelfgeïnitieerde projecten prima resultaten voor de beroepspraktijk opleverden, waar je uiteindelijk een boterham mee kunt verdienen.’

Steendrukkunst

We spreken meester-steendrukker Gertjan Forrer, die in het kader van project XXL Litho samenwerkte met drie jonge beeldend kunstenaar. Zij hadden weinig tot geen ervaring in de druktechnieken; een experimentele benadering die Forrer wel weet te waarderen. ‘Voor kunstenaars die van een directe werkwijze houden, is de steendrukkunst ideaal.’

Haarlijnen op diploma

Voor de rubriek Jong vertelt Stepan Lipatov over het ontwerp dat hij heeft mogen maken voor het Bachelor-diploma van de Gerrit Rietveld Academie. In zijn ontwerp wilde hij van alle eindexamenstudenten één haar verwerken. De uitdaging bij dit project was om zulke dunne ‘haarlijnen’ in offset geprint te krijgen.

Geprinte brug

Designer en beeldend kunstenaar Joris Laarman ontwierp voor de Gemeente Amsterdam een brug om over de Oudezijds Achterburgwal te plaatsen. Het bijzondere aan deze brug is dat het om een ‘print’ gaat; het bedrijf MX3D van Gijs van der Velden printte het ontwerp in metaal uit. Met de opdracht voor de brug willen beide mannen een nieuwe techniek introduceren. ‘Toen we ermee begonnen wisten we niet of we het wel voor elkaar zouden krijgen. Het was een sprong in het diepe.’ Nu is de brug klaar om geplaatst te worden.

Zandgedichten

Een heel andere manier van drukken ten slotte vind je op het strand van Vlieland. Al wandelend kom je daar zogenaamde ‘zandgedichten’ tegen. Alsof de dichtregels door de zee zijn aangespoeld, zijn de letters in het zand afgedrukt. De Vliehors Expres drukt in één jaar tijd een gedicht zo’n 5,5 miljoen keer af. Dat is nog eens een oplage!

kM 113 neem een abonnement

 

 

 Lees meer

kM 114 over Hout

Het themanummer van kM over hout verschijnt eind juni 2020. In het houtnummer spreken we kunstenaars die op diverse manieren met hout werken. We doen een greep uit de inhoud! 

Femmy Otten

Haar beelden van hout moeten eruitzien alsof het geen moeite gekost heeft, vertelt beeldend kunstenaar Femmy Otten in dit themanummer over hout. ‘Ik heb altijd het gevoel dat ik mijn handen kapot moet beitelen, dat ik er veel voor gedaan moet hebben. Dat voelt heel goed.’ Otten vertelt in deze kM over een beeld waar ze aan werkt voor de nieuwe rechtbank in Amsterdam, een zwangere vrouw uit één stuk Europees lindenhout. Ze heeft de techniek zichzelf eigen gemaakt. ‘Ik vraag me nog geregeld af wat een echte houtbewerker zou zeggen wanneer hij me aan het werk zou zien.’ Ondertussen laat ze haar beitels door het hout glijden als boter: ‘Hout is mijn grote liefde.’

Maartje van Deursen

Die liefde voor het materiaal die Femmy Otten voelt, voelt Maartje van Deursen ongetwijfeld ook. Met meer dan 25 jaar ervaring als meubelmaakster is zij een echte ambachtsvrouw. Als drijvende kracht achter Cambium Meubels te Krommenie begeleidt ze studenten aan de Gerrit Rietveld Academie. Maar ook kunstenaars en musea weten haar te vinden voor speciale opdrachten. Van Deursen vertelt over de nieuwe houten voet die ze heeft gemaakt voor een rituele kandelaar, de Rintel menora, voor het Joods Historisch Museum in Amsterdam.

Nel Punt

De precisie en aandacht die beeldend kunstenaar Nel Punt vroeger hanteerde voor grafische vormgeving, handhaaft ze nu in het werken met hout. Het belangrijkste vindt ze om de tekening in het hout met de vorm van het object samen te laten gaan. Daarom is ze ook zo gefascineerd door de ‘verhalen’ die ze in stukken hout leest: ‘Hoe het gegroeid is, de verschillende patronen in het hout, de nerven, de jaarringen en de structuren inspireren me om ze in mijn stukken nog beter te laten uitkomen.’

Frans Horbach

Beeldend kunstenaar Frans Horbach voegt met kleur juist ‘lyrische elementen’ toe aan zijn houten objecten. Toen hij als schilder de laatste jaren steeds meer gefascineerd raakte door rechte lijnen, onststond de behoefte om ruimtelijk werk te gaan maken. ‘Het was bijna vanzelfsprekend dat ik met hout wilde gaan werken,’ aldus Horbach. Dit is slechts een kleine greep uit de inhoud van dit houtnummer. Veel leesplezier!

> Bestel dit nummer

cta neem een abonnement kM

 Lees meer

kM 115 over Natuur

Het themanummer van kM over natuur verschijnt op 10 oktober 2020. In deze kM spreken we kunstenaars die op diverse manieren met natuur werken of zich erdoor laten inspireren. We doen een greep uit de inhoud! 

Josua Wechsler

Als kind had de van oorsprong Zwitserse Josua Wechsler veel natuur om zich heen, en bergen natuurlijk. Dat deze omgeving voor hem bepalend is geweest, blijkt wel uit de organische vormentaal in zijn werk. ‘De kleuren of het materiaalgebruik lijken misschien een beetje onnatuurlijk’, vertelt Josua, ‘maar de fascinatie voor dat groeien, die kracht in de natuur zit er altijd in.’ Met zijn werk wil Josua, die momenteel vanuit Zwitserland op een zelfgebouwde houten SUP over de Rijn naar Nederland peddelt, mensen opnieuw sensibiliseren voor de natuur.

Koos Buist

Ook Koos Buist heeft zich als kunstenaar laten inspireren door zijn omgeving. Opgegroeid in het Groningse wierdedorp Ezinge raakt hij al vroeg gefascineerd door de kolk langs de oude dijk. ‘Mijn moeder waarschuwde me regelmatig om niet te gaan schaatsen of zwemmen bij de kolk. Er heerste een algemeen gevoel dat het er “niet pluis” was. De wierde, met de kerk in het midden, staat voor veiligheid.’ Zijn Grondwerk gaat over het ontstaan en de cultivering van het Groninger land, met haar rivieren, dijken en kolken.

Sara Bjarland

Sara Bjarland laat zich inspireren door het grofvuil in de straten van Amsterdam – en de sculpturale kwaliteiten ervan. Voor haar is het van belang dat de objecten die ze van het grofvuil maakt, organisch lijken, ‘bijna als dode palmbomen en woekerende planten.’ Met haar werk reflecteert Sara op onderwerpen als waarde en (over)consumptie.

Semâ Bekirović

We spreken ook Semâ Bekirović die bezig is met de eerste voorbereidingen voor haar bijdrage aan de tentoonsteling ‘Into Nature’ dat in het voorjaar van 2021 in Drenthe zal plaatsvinden. Ze wil een massieve suikerbol van anderhalve meter doorsnee maken. Buiten, in weer en wind, zal de sculptuur langzaamaan vervormen. Uiteindelijk zal er door osmose sprake zijn van een balans tussen cultuur en natuur – waarbij het natuurlijke proces de rol van curator inneemt.

Dit is slechts een klein greep uit de inhoud van dit natuurnummer. Veel leesplezier!

> Bestel dit nummer

cta abonneer kM 115

 Lees meer

Residenties voor restauratoren? Graag!

Terwijl er veel residenties bestaan voor kunstenaars, zijn er nagenoeg geen voor restauratoren. Dat is jammer, want het kan heel vruchtbaar zijn om de blik te verruimen in een inspirerende nieuwe werkomgeving. Het biedt niet alleen ruimte voor ontwikkeling en verdieping, maar ook een mogelijkheid voor kruisbestuiving met andere disciplines.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Sieraadontwerper Evert Nijland over zijn fascinatie voor glas

Sieraadontwerper Evert Nijland vertelt over glas, zijn fascinatie voor het materiaal, de uitdaging om ermee te werken en de dualiteit die het in zich draagt. Zesentwintig keer valt het woord “spannend” en dat is ook precies wat hij zoekt in zijn ontwerpen en materiaalcombinaties. Daar gaat een lang proces van ontwikkeling en trial en error aan vooraf in een intensieve samenwerking met verschillende vakspecialisten, onder wie Edwin Dieperink, waardoor bijzondere nieuwe materiaaltoepassingen ontstaan. “Pisgeel werd het glas! Ik dacht: wat krijgen we nu?”

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Sjoerd Buisman over de restauratie van zijn groeisculptuur

Het kunstenaarsinterview is een onmisbaar instrument in de praktijk van de hedendaagse kunstrestaurator. De groeisculpturen van Sjoerd Buisman lenen zich er goed voor om de rol van het interview bij de conservering te analyseren. Kunst met een dynamisch en vergankelijk karakter vereist immers een andere conserveringsbenadering dan meer statische traditionele kunst. Dit artikel laat zien hoe tijdens een interview in dialoog nieuwe perspectieven rond een kunstwerk worden gecreëerd, die zowel interessant zijn voor de kunstinhoudelijke ontwikkeling van het werk, als de mogelijke conserveringspraktijk.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Toekomst in dialoog: de eerste Mobile Home van Joep van Lieshout

In 2020 is Joep van Lieshouts Mobile Home for Kröller­-Müller een kwart eeuw oud. Het is dan dertien jaar geleden dat zijn eerste modulaire caravan van glasvezelversterkt polyester uitgebreid is onderzocht en ingrijpend gerestaureerd. Interviews van destijds met de kunstenaar en de toenmalig directeur van het museum gaan behalve over het ontstaan en de betekenis van het werk ook over mogelijkheden in de toekomst, ieder vanuit een eigen perspectief.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

De Finse Katri Paunu brengt met afval een ode aan de natuur

Met haar afstudeerserie ‘Beyond the Edge’ ontving Katri Paunu (1993) afgelopen zomer de GRA-Award 2018 Autonome Kunst, de prijs voor veelbelovende afstuderende studente van de Gerrit Rietveld Academie. Het leverde haar een tentoonstelling op in de prestigieuze tentoonstellingsruimte Looiersgracht 60 in Amsterdam. Later dat jaar volgde SBK Sprouts, een jaarlijks terugkerende overzichtstentoonstelling van de meest veelbelovende pas afgestudeerde kunstenaars van Nederlandse academies.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

De vele entiteiten van hout

In haar meest recente werk laat beeldend kunstenaar Suzie van Staaveren (1991) zich leiden door de geschiedenis en de oorsprong van het materiaal. Ze wil de bemiddelaar zijn tussen idee en materiaal. Waarom ze juist hout als onderzoeksmateriaal koos, licht ze toe.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Femmy Otten: ‘Hout is mijn grote liefde’

‘Ik wil een opdracht synchroon laten lopen met mijn vrije werk. Daar ligt voor mij de opwinding. Doe ik dat niet, dan heb ik niet de motivatie.’ Femmy Otten (1981) uit zich krachtig wanneer haar gevraagd wordt naar de opdracht voor de nieuwe rechtbank in Amsterdam, een van de projecten waar ze nu aan werkt.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Haarlijnen

Stepan Lipatov is gefascineerd door grafisch ontwerp en beperkt zich niet tot het commerciële. Hij rekt het vak graag op naar andere disciplines en laat geen mogelijkheden ongebruikt. Stepan is een tekenaar en fantasierijk illustrator die graag een eigenzinnige touch toevoegt. Vandaar wellicht dat hem in 2019 de eer te beurt viel het Bachelordiploma van de Gerrit Rietveld Academie te ontwerpen.

 Lees meer

Het Vijfde Seizoen in Den Dolder

Het Vijfde Seizoen in Den Dolder is een kunstenaarsresidentie in de  psychiatrie waar kunstenaars zich gedurende drie maanden kunnen wijden aan een psychiatrie-gericht onderwerp in relatie tot het eigen werk. kM sprak met enkele kunstenaars en met Esther Vossen, sinds acht jaar directeur/curator van Het Vijfde Seizoen.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Inge Meijer uit haar comfortzone in Bogotá

Na haar residentie in 2016 en 2017 aan de Rijksakademie wilde Inge Meijer (1986) het liefst haar horizon verbreden buiten Nederland. Elf jaar eerder had ze door Colombia gereisd. Een van de residenties die het Mondriaan Fonds op de website aanbood was in Bogotá: Flora ars + natura. Een residentie die Meijer vanwege haar werk aan ‘The Plant Collection’ over de plantengeschiedenis in de zalen van het Stedelijk Museum Amsterdam (1945-1983), moest laten schieten. In 2018 belandde ze alsnog in Bogotá.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Jong: Tim Wunderink

In het atelier van Tim Wunderink valt de fascinatie voor het hergebruiken van alledaagse materialen direct op. Onderdelen van een steekwagentje, een stuk rood metaal, gele slangen, een groen visnet. ‘Ik heb niet per se iets met kamperen of varen, het zijn de grappige elementen, de felle kleuren, waar ik mee aan de  slag wil.’

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Judith Roux over “On the Way”

Een van de meest intrigerende werken die Judith Roux (1992, Albertville, Frankrijk) in de afgelopen periode ontwikkeld heeft, is haar glasinstallatie On the Way. Dit fragiele, ruimtevullende kunstwerk doet een beroep op je waarneming. Als architectonische glazen “spinnendraden” vult het de ruimte.”Ik vorm mijn objecten met de handen in de lucht.”

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Malgorzata Zdanio

Malgorzata Zdanio (1990) verliet haar geboorteland Polen voor een wetenschappelijke carrière in België. Eenmaal daar realiseerde ze zich dat haar liefde voor kunst goed te combineren valt met haar achtergrond in plantenbiologie. Zdanio aquarelleert portretten en planten of combineert beide in een dromerige, melancholische stijl.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Beeld Henk Rusman: symbool van de overwonnen zee

De verbreding van de provinciale weg N383 met een nieuwe rotonde vlak voor Sint Annaparochie was aanleiding voor Henk Rusman, beeldend kunstenaar en bewoner van het naburige dorp Oude Bildtzijl, om over de entree naar ‘t Bildt na te denken. Waar staat de streek ‘t Bildt voor, hoe beleven de inwoners hun omgeving en op welke wijze kun je daar beeldend uiting aangeven? Het werd een traject van elf jaar.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

De verborgen hand van de kunstenaar

In een voormalige schoolgebouw in Amsterdam-west heeft Semâ Bekirović samen met haar partner een woon- en werkruimte. Het hoge lokaal met entresol is net opgeruimd. Semâ zegt: ‘Er lagen overal schetsen, dat werd me teveel, mijn hoofd zat helemaal vol.’ Maar niets maakt zo nieuwsgierig als een lege plek waar een schets voor een kunstwerk heeft gestaan.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Floris Kaayk opereert op de grens van wetenschap en fictie

Kunstenaar en filmmaker Floris Kaayk ontving afgelopen jaar de Kunst+Techniek prijs van advies- en ingenieursbureau Witteveen+Bos én heeft net te horen gekregen dat zijn tentoonstelling in China zonder opgaaf van redenen is geannuleerd. Werd de toegepaste biotechnologie de Chinese autoriteiten teveel wellicht? Kaayks dystopische toekomstbeelden worden door miljoenen bezoekers online bekeken. Hoog tijd voor een hernieuwd bezoek aan dit digitale meesterbrein.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Glasstress: expositie tijdens de Biënnale van Venetië in 2019

Tijdens de Biënnale van Venetië in 2019 vond in Fondazione Bergengo Art Space de tiende editie van de expositie “Glasstress” plaats. Een aaneenschakeling van souvenirwinkeltjes begeleidt de route naar de locatie op Murano. Eenmaal binnen in de voormalige glasblazerij heerst rust en zijn de objecten liefdevol opgesteld.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Manifestatie “Licht op steen” door HazArt

De beeldentuin en de kunstzaal van kunststichting HazArt in Soest staan in september 2019 in het teken van “Licht op steen”. Het is de eerste keer dat in Soest een residentie wordt georganiseerd die gekoppeld is aan een steensymposium. Een gesprek met mede-organisatoren Jan Hazelaar en Ali van den Berg.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Paaseiland

Reusachtige bomen die ziek zijn, gevaarlijk of om andere reden gekapt moeten worden, vormen het werkmateriaal van Mari Shields. Na onze begroeting is haar beginzin veelzeggend: ‘De meeste houtsoorten zijn niet geschikt voor een permanente opdracht in de openbare ruimte.’

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Reisburo: een symbolisch paviljoen op wielen van Dirk van Lieshout

Beeldend kunstenaar Dirk van Lieshout maakt graag werk voor specifieke locaties. De mogelijkheid tot interactie met de omgeving kenmerkt zijn mobiele installaties en paviljoens. In 2018 maakte hij in Tembe Art Studio in Suriname een symbolisch reisbureau.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Reus van glas: “Aden negatief (De Grote kleine reus)” van Herman Lamers

Landgoed Anningahof afgelopen zomer: het beeld Aden negatief (De Grote kleine reus) van Herman Lamers (1954) brandt in de felle zon. De kant in het volle licht is nauwelijks aan te raken, terwijl de schaduwzijde relatief koel aanvoelt.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Sculptuur van hardhout van Wouter Klein Velderman

Na zijn bezoek aan de Tembe Art Studio van Marcel Pinas in de Surinaamse stad Moengo, vindt Steven Teeseling van het Mondriaan Fonds dat er een pilot project voor toekomstige residenties gestart kan worden. Hij benadert hiervoor kunstenaar Wouter Klein Velderman. Deze maakte er in 2011 zijn Monument for Transition, ofwel: de hoogste Mickey Mouse van Zuid-Amerika.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Steendruk XXL

Onder collega’s en kunstenaars wordt Gertjan Forrer de meester-steendrukker genoemd. Tijdens de Dutch Design Week van 2019 was dat te zien in het project ‘LithoXXL’ van de werkplaats Beeldenstorm/Daglicht in Eindhoven en het Nederlands Steendrukmuseum in Valkenswaard. We spreken Gertjan over zijn ervaringen.

 Lees meer

Verrassend en frivool

Voor een kunstopdracht bij het hoofdkantoor van de Europese Medicijnen Autoriteit (EMA) aan de Amsterdamse Zuidas, viel de keuze op Gijs Assmann. Deze veelzijdige kunstenaar heeft grote ervaring met opdrachten. Assmann ging voorafgaand aan het schetsontwerp een beeldend dialoog aan met de vertegenwoordigers van de EMA. Zij kregen achttien voorstellen gepresenteerd. De reacties leverden hem nieuwe inzichten op.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Villa Belmonte

Villa Belmonte is sinds 2017 een woon- en werkplek voor kunstenaarsleden van Arti et Amicitiae. Deze vakantiebungalow staat op bungalowpark Het Zuiderpark in Geesbrug, Zuidoost-Drenthe. Met een blokhut als atelier, schuin tegenover het huis, biedt het alle gelegenheid tot residentie.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Vliegende meubelmakers

Tropisch hardhout is voor de makers in Nederland een exclusief materiaal. Wat zijn de mogelijkheden wanneer ontwerpers naar tropische gebieden afreizen? De Vliegende Meubelmakers ondernemen elk jaar vier projecten in derdewereldlanden. Wilma Dierx, docent Nederlands aan het Hout en Meubel College in Amsterdam, is initiator van dit lovenswaardige initiatief.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Wat is Risoprinting?

Wouter Venema hanteerde voor zijn boekproject Nachtatlas tijdens een residentie in Extrapool en drukwerkplaats Knust in Nijmegen de Riso-printtechniek. Wat houdt deze techniek precies in?

Lees meer

Wouter Venema over Nachtatlas

Extrapool in Nijmegen is een kunstenaarsinitiatief waar muziek, kunst, drukwerk en residenties met elkaar worden verenigd. Voor de drukkerij en boekbinderij kun je bij Knust terecht, in het pand ernaast. kM raakte enthousiast over het concept en sprak beeldend kunstenaar Wouter Venema die er als resident aan zijn boekproject Nachtatlas werkte.

Lees meer

Kunnen bacteriën de aantasting van zilver voorkomen?

We noemen zilver een edelmetaal maar in de praktijk blijkt het helemaal niet zo edel. Na verloop van tijd kleurt de buitenkant immers bruin of zwart. Deze kleur wordt veroorzaakt doordat zwavel uit de lucht reageert met zilver en een laagje zilversulfide vormt. Musea proberen hun zilveren objecten in zo goed mogelijke staat te houden, maar in sommige gevallen blijkt dat lastig.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Oude binders in beeld

Stel je eens voor dat we niets aan of op elkaar konden plakken. Hoe zou onze wereld eruit zien? Geen lijmen, geen binders, geen verf bijvoorbeeld. Het lijkt misschien een flauwe woordspeling, maar binders verbinden ons met tienduizenden jaren verf en kleur. Hierdoor kunnen we beelden uit het nabije en verre verleden zien.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

‘Nieuwe natuur’ volgens Transnatural

Kunst- en innovatieplatform Transnatural presenteert sinds de oprichting in 2009 programma’s over een wereld waarin mens, technologie en natuur kunnen versmelten en samenwerken aan een betere toekomst. Hun nieuwe programma Robotanica belicht een ‘nieuwe natuur’ waarin zich een wildernis openbaart, versmolten met technologische wezens. Een gesprek met directeur Arjen Bangma.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Back to Black

Schilderijen uit de zestiende eeuw tonen een geoefend oog voor zwart textiel. Maar hoe voelden deze zwarte stoffen in het echt aan en hoe werd de verf eigenlijk gemaakt? In een grootschalig samenwerkingsproject is het Bourgondisch zwart of ‘Noir de Flandres’ onderzocht door ERC Artechne, het museum Hof van Busleyden en studio Claudy Jongstra. Dr. Jenny Boulboullé, verbonden aan Artechne, vertelt over dit bijzondere project.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Beeldhouwer in hout

Nel Punt begon haar opleiding aan de Gerrit Rietveld Academie met de intentie om beeldhouwer te worden. Om in haar onderhoud te kunnen voorzien, koos ze echter voor de richting grafische vormgeving. Talloze ontwerpen voor boeken en andere gedrukte media kwamen van haar hand, alsmede boeken voor kunstenaars. De precisie en aandacht voor grafische vormgeving en typografie handhaaft ze nu ook in het werken met hout.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Blik op hout

Maartje van Deursen is de drijvende kracht achter Cambium Meubels, haar bedrijf in Krommenie. Met meer dan 25 jaar ervaring als meubelmaakster is zij een echte ambachtsvrouw. In haar werk staat hout centraal, van berkenknol tot olijfwortel. Architecten, particulieren, kunstenaars en musea weten haar te vinden voor speciale opdrachten.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Brandveiligheid en textiele kunst

Een actuele lezersvraag over het brandveilig maken van textiele kunstvoorwerpen leidde tot een rondvraag bij musea, brandweer, instituten en kunstenaars. De brandweer en musea willen brand en verlies van erfgoed te allen tijde voorkomen. De kunstenaar wil haar/zijn werk beschermd zien maar wil de waarde, zowel esthetisch als ook financieel, niet verminderen door impregneren met brandwerende middelen. Maar het werk wordt misschien niet tentoongesteld indien er geen certificaat van brandwerende bewerking is.

 Lees meer

Heidi Vogels schakelt tussen Marokko en Amsterdam

Heidi Vogels (1978) is beeldend kunstenaar en filmmaker. Sinds 2003 is ze ook de coördinator van AIR Platform NL voor TransArtists. TransArtists is opgericht in 1997 en sinds 2013 onderdeel van DutchCulture. Jarenlang reisde Vogels over de wereld en bezocht talrijke residenties. Haar prachtige, poëtische video’s concentreren zich rondom Marokko. Als mede-initiatiefneemster van projecten is ze een schakel tussen Marokko en Amsterdam geworden.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Reanimatie van grofvuil

Het werk van Sara Bjarland geeft een ‘Aha-Erlebnis’, het moment dat je iets kunt plaatsen, ontdekken en herkennen. Iets dat vergeten was, verwaarloosd, maar opnieuw tot leven is gewekt doordat er anders naar is gekeken. In Nederland woont en werkt Bjarland in Amsterdam, haar ruime atelier is in Zaandam. Daar componeert ze sculpturen van afval dat ze bij het grofvuil vindt.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Rosa Smits over haar verblijf in Reykjavik

Rosa Smits werkte in 2017, het laatste jaar van  haar studie aan de textielafdeling van de Gerrit Rietveld Academie, drie maanden als stagiaire in het ‘Icelandic Textile Center’. Ze legde er de basis voor haar toekomstige praktijk.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Schildpadden en glass cakes: Erma Hermens over technische kunstgeschiedenis

Hoe is een object gemaakt, welke materialen, technieken en gereedschappen zijn gebruikt? En welke beslissingen heeft de kunstenaar genomen in zijn maakproces? Technische kunsthistorici onderzoeken het maakproces in samenwerking met diverse disciplines. Prof. dr. Erma Hermens, verbonden aan de leerstoel ‘Atelierpraktijken en Technische Kunstgeschiedenis’ van het Rijksmuseum, vertelt over de wetenschappelijke zoektocht naar de biografie van objecten.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Spannend glas: een bezoek aan Van Tetterode Glasstudio

Van Tetterode Glasstudio is gevestigd op een industrieel terrein in Amsterdam­-Noord. Het is een ruime loods, onderverdeeld in meerdere ruimtes met vanuit de vide een inkijk op de werkvloer en een geweldig uitzicht op het IJ. Van Tetterode werkt mee aan projecten die onder andere te zien zijn op de Biënnale van Venetië, in musea en bij commerciële bedrijven als Nike en Google.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Tilmann Meyer-Faje over zijn residentie in Arita Japan

De Duitse kunstenaar Tilmann Meyer-Faje (1971) verbleef drie maanden in Arita, op het eiland Kyushu in Japan, voor onderzoek naar Japanse keramiek. Vooraf reisde hij tweeënhalve week rond om een indruk te krijgen van de cultuur.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Ursula Neubauer gaf haar oeuvre terug aan de natuur

‘Printmaker‘ Ursula Neubauer heeft haar papieren nalatenschap na veertig jaar werken uit de lades gehaald en teruggegeven aan de natuur die haar een leven lang heeft geïnspireerd. De opruimactie was tegelijkertijd een ingenieus werkproces: een metamorfose naar nieuw werk, gemaakt met behulp van de natuur en een drone.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Van litho’s naar textiel

Studenten van de afdeling Grafisch Ontwerpen van de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam namen twee kleurenlitho’s van de Franse kunstenaar Édouard Vuillard (1868-1940) als uitgangspunt voor eigen interpretaties van huiselijke interieurs. Op de werkplaatsen van de academie experimenteerden ze op ongebruikelijk grote afmetingen, met onbekend materiaal en voor hen nieuwe, hands-on technieken. Vier studenten vertellen over hun werkwijze en ervaringen.

Lees meer

Art Centre Delft

‘Slim bouwen’ is een korte naam voor milieuvriendelijk bouwen met onder meer aandacht voor duurzaamheid, energiebesparing en afvalverwerking. Een belangrijke doelstelling van ‘slim bouwen’ is energieneutraliteit: een object levert dankzij aanpassingen net zoveel energie op als het gebruik ervan kost. Zijn ateliers, ateliercomplexen en werkplaatsen ‘slim’ gebouwd of kan het nog slimmer? Hoe doet Art Centre Delft het? kM ging er kijken.

 Lees meer

Een intuïtief evenwicht

Na omzwervingen over de hele wereld belandde Frans Horbach uiteindelijk weer in Nederland. Zijn werk als beeldend kunstenaar laat de invloeden zien van zijn verblijf in landen als Peru, Mexico, Afghanistan, India en niet in de laatste plaats Californië in de Verenigde Staten, het land waar hij op jonge leeftijd naartoe emigreerde. In de afgelopen jaren ging hij naast zijn heldere, kleurrijke schilderijen ook objecten van hout maken.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Elf highlights van MaterialDistrict Rotterdam 2019

De beurs MaterialDistrict Rotterdam 2019 (voorheen Material Xperience) vond in 2019 plaats van 12 tot en met 14 maart. Er was een gecombineerd programma met lezingen en een expositie waar ook dit jaar weer veel innovatieve en duurzame materialen te zien waren.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Frits Tijbout Artprints

Frits Tijbout Artprints is een eenmansbedrijf dat niet alleen voor bedrijven maar­ nadrukkelijk ­ ook voor beeldend kunstenaars werkt. Naast het afleveren van kwaliteitsprints is “transparant” een specialiteit van Tijbout waar het gaat om groot formaat dia’s, lichtkasten en (monumentale) glasapplicaties. Hij praat graag met beeldend kunstenaars.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Grafiek als passie

Van 12 januari tot 8 maart 2020 hield Galerie De Ploegh voor de 37ste keer een grafiekmanifestatie. Naast verschillende grafische technieken waren er op de tentoonstelling ook multiples en foto’s te zien. Voor het kunstenaarsgesprek waren twee grafici, Elsbeth Cochius en Jan Baas, uitgenodigd. Frits Nolte leidde het gesprek.

 Lees meer

Hansje van Halem: posters en patronen

Hansje van Halems dynamische, populaire en herkenbare werk is ontstaan in een betrekkelijk korte, maar zeer productieve periode sinds haar afstuderen in 2003. Van Halem hoort bij de groep van jonge ontwerpers en kunstenaars zoals Michiel Schuurman en Koen Taselaar die met hun rijke beeldtaal en kleurgebruik altijd opnieuw weten te fascineren.

 Lees meer

Het diepe blauw van de kosmos

Zo’n 175 jaar geleden maakte de Engelse fotografe Anna Atkins cyanotypieën met zeewier als onderwerp. In de begindagen van de fotografie was cyanotypie/blauwdruk een eenvoudige fotografische techniek waarmee Atkins tijdloze afbeeldingen kon maken. In onze moderne tijd gebruikt kunstenaar Christina Hallström ook de cyanotypie en ook zij maakt er afbeeldingen van zeewieren mee.

> Neem een abonnement op kM

 

 Lees meer

Hoe print je een park?

Natuur is een belangrijk aspect in het werk van Jeroen Doorenweerd. In de loop der jaren evolueerde het van werken ‘tegenover’ de natuur tot werken ‘met’ de natuur. In Meerstad, Groningen, printte hij een heel park.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Hout als rode draad

Architectonisch vormgever Elmo Vermijs werkt op het scheidingsvlak van beeldende kunst, architectuur en landschap. Actuele vraagstukken, lokale context en het genereren van nieuwe perspectieven staan bij hem centraal. Hout is een rode draad in zijn werk; het komt in vrijwel al zijn projecten terug.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Insite / Outsite

Op 13 februari 2020 promoveerde Tatja Scholte met haar proefschrift Insite / Outsite aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens haar onderzoek ontwikkelde ze modellen voor het (weer) opzetten van installatiekunstwerken. Haar promotie is een recente schakel in de talloze activiteiten – onder andere eindredacteur bij kM – die allemaal een diepe betrokkenheid bij materiaal, techniek, behoud en conservering van beeldende kunst gemeen hebben.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Kunstenaarsgesprek: Barbara Bläsing, Ruben van der Scheer en Justyna Pennards-Sycz

‘Steden zijn, net als dromen, opgebouwd uit verlangens en angsten’, zegt Marco Polo in het boek Onzichtbare Steden van Italo Calvino uit 1972. De zin is leidend bij de expositie (On)zichtbare steden die van 7 maart tot 5 mei 2019 in Galerie De Ploegh werd gehouden. Frits Nolte sprak met Barbara Bläsing, Ruben van der Scheer en Justyna Pennards-Sycz over interpretatie en betekenis van de ‘Onzichtbare steden’ in hun werk.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Kunstenaarsgesprek: Heleen van Nieuwland, Davitha van de Kuilen en Louise de Vries Lentsch

Op 27 januari 2019 sprak Frits Nolte in Galerie De Ploegh met Heleen van Nieuwland, Davitha van de Kuilen en Louise de Vries Lentsch over hun werk. De besproken werkstukken zijn keramische multiples, linosneden en zeefdrukken. Het gesprek tussen Nolte en de deelnemende kunstenaars ging niet alleen over de ideeën achter hun werk maar ook over het maakproces.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Kunstenaarsgesprek: Janine Eshuis en Jimi Kleinbruinink

Op 1 oktober 2019 bestond het Mondriaanhuis in Amersfoort 25 jaar. Reden voor het museum om een expositie te organiseren. Hiervoor werd aan 25 kunstenaars van De Ploegh gevraagd om een werkstuk van 25 x 25 centimeter in te zenden, geïnspireerd op het werk van Mondriaan. Op 6 oktober 2019 sprak Frits Nolte voor de rubriek “Kunstenaarsgesprek” in kM 112 met Janine Eshuis en Jimi Kleinbruinink over hun inzendingen.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

MX3D print een brug

Designer en beeldend kunstenaar Joris Laarman ontwierp voor de gemeente Amsterdam een brug om over de Oudezijds Achterburgwal te plaatsen. Er zijn veel bruggen in Amsterdam. Bijzonder aan de brug van Laarman is dat het om een ‘print’ gaat. Het bedrijf MX3D printte het ontwerp van Laarman in metaal uit. kM praat met mede- oprichter Gijs van der Velden.

Lees meer

Rivier en regenworm

Op het Suikerterrein in Groningen laat beeldend kunstenaar Koos Buist zien hoe natuur en cultuur het Groninger land vormden. Rivieren, wierden en kolken zijn de bepalende elementen hiervan. Zijn project ‘Grondwerk’ is een onderdeel van het MIR-Project: een zelfvoorzienend paviljoen van waaruit kunstenaars de ruimte krijgen om te onderzoeken, werken en ontdekken.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

De Toyobo-etstechniek

In kM 111 interviewt Anton Staartjes kunstenaar Chantal Elisabeth Ariëns over haar grafische werk. In haar werk past zij de Toyobo-etstechniek toe. In dit online artikel beschrijven we de diensten die het AGA LAB Amsterdam op het gebied van deze techniek aanbiedt.

> Naar kM 111

De mogelijkheden van toyobo etsen worden veelvuldig gebruikt bij AGA LAB in Amsterdam. AGA LAB is een DiY-makersplek waar je met professionele faciliteiten kunt experimenteren en je werk kunt uitvoeren. Het artist-in-residence programma biedt een uitgelezen kans om geconcentreerd onderzoek te doen. Zo resulteerde het onderzoek ‘Iemands moedertaal’ van Judith Westerveld (NL/ZA) in een diversiteit aan blinddruk prints middels toyobo, die het moeilijke proces van het leren van een nieuwe taal op een treffende manier visualiseerde.

Faciliteiten

AGA LAB heeft een uitgebreid aanbod aan grafische faciliteiten; voor het maken van fotopolymeer etsen zijn er een contactkast (belichtingskast) en kleine doka aanwezig waar het mogelijk is om tenminste een A2-plaat te belichten. Er zijn vier etspersen aanwezig van verschillende maten (52 x 110 cm, 75 x 130 cm, 80 x 140 cm en 100 x 190 cm).

Assistentie

Het gebruik van de doka, de persen, en schoonmaakmiddelen zijn bij de prijs inbegrepen. En niet te vergeten de assistentie van de werkplaatsbegeleiders. In hun advies streven zij ernaar om verder te kijken dan directe reproductie. Juist het maakproces goed te benutten, verrassingen te verwelkomen en zo te komen tot de voor jou meest optimale resultaten. De workshop Toyobo wordt doorgaans vier keer per jaar gegeven door kunstenaar en technisch begeleider Ayesha Ghaoul.

Omzetting

Een niet te onderschatten onderdeel van het maken van Toyobo-prints is het maken van de afbeelding op film. De omzetting in een zwart-witbeeld komt heel precies, en daarmee valt of staat de kwaliteit van je Toyobo-print. De uitdaging zit in de conversie van een digitaal beeld naar een analoge Toyobo-plaat. Alex de Vocht, fotograaf en technisch begeleider op de digitale afdeling van AGA LAB, kan je helpen met die omzetting en het printen van je films. Zo kun je in-house het gehele proces uitvoeren.

Milieubewust en veilig

Het atelier onderscheidt zich door de keuze voor een milieubewust en veilig werkproces. Schadelijke oplosmiddelen zijn vervangen door VCA/slaolie. In plaats van traditionele vernissen wordt er waar mogelijk met acrylgronden gewerkt. Er wordt geëtst met kopersulfaat en ijzerchloride, welke geen bijtende dampen produceren. Alle chemische en overige restanten worden afgewerkt of gerecycled.

> Naar de website van AGA LAB

 Lees meer

Biotechnologie en de controversiële kunst van Patricia Piccinini

Genetisch gemodificeerde baby’s en varkens met mensenharten; de biotechnologische ontwikkelingen gaan zo snel dat wij als mens nauwelijks de tijd krijgen om te bedenken hoe wij ons hiertoe moeten verhouden. Het hyperrealistische werk van de Australische Patricia Piccinini onderzoekt exact deze vraag: hoe gaan wij als mens om met deze door biotechnologie gecreëerde nieuwe levende werkelijkheden?

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Crizzling & weeping glass: Guus Verhaar over glasziekte

In 1674 patenteerde George Ravenscroft het productieproces van kristalglas dat rijk is in lood. Twee jaar later, in 1676, volgde er een correctie op dit patent omdat de glazen die volgens dit proces gemaakt waren begonnen te ‘crizzlen’: door de vorming van een netwerk van haarscheurtjes op het oppervlak verloor het glas zijn transparantie. Dit is een van de eerste bekende beschrijvingen van het fenomeen ‘glasziekte’. Soortgelijke verschijnselen vinden we tegenwoordig terug in musea, maar ook modern glas kan dit degradatieverschijnsel vertonen.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Een heftige fusie: Jan Koen Lomans over het samensmelten van glas en textiel

Beeldend kunstenaar Jan Koen Lomans, oorspronkelijk werkend vanuit textiel, speelde al geruime tijd met het idee om de twee diametrale materialen textiel en glas bij elkaar te brengen. Over het onderzoek naar het fusen – samensmelten – van glas en textiel en de weg daar naar toe.

> Neem een abonnement op kM

 Lees meer

Nalatenschap: wat als musea en archieven de deuren gesloten houden?

Oudere kunstenaars en ontwerpers of hun erven die een bestemming zoeken voor het oeuvre, de collectie, het archief of zelfs de atelierwoning kloppen steeds vaker aan gesloten deuren. Musea en archieven accepteren immers niet zo gauw nalatenschappen meer.

Geldgebrek

De redenen hiervoor: een gebrek aan geld, ruimte en capaciteit, en een ongeïnteresseerd publiek. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Mondriaan Fonds peilden op 12 november 2019 praktijkervaringen bij de doelgroep in de netwerkbijeenkomst “Nalatenschappen voor kunstenaars en ontwerpers”.

Erfgoed

Er zijn 15.000 Nederlandse kunstenaars die ooit hun werk nalaten, zodat het niet verloren gaat. Toch tellen slechts tien kunstenaars mee als belangrijk cultureel erfgoed. De rest moet zélf selecteren, beschrijven, indexeren om hun nazaten niet met chaos op te zadelen. En dan moet de familie eensgezind juridische en fiscale aspecten helder krijgen, constateerde de dochter van een verleden jaar overleden schilder. Wel de gewenste expositie maar wat te doen met de uitpuilende atelierwoning? Conceptkunstenaars, straatfotografen of multimediadesigners hebben minder “romantische” praktijken.

Beheer

Net als musea moeten kunstenaars hun collectie beheren, adviseerde een beleidsmaker. Regelmatig selecteren, weggooien. Een assistent die volgens de richtlijnen archiveert. Zo huurde een videokunstenaar een betaalde stagiaire die op het (gedeelde) oeuvre kon afstuderen.

Mantelzorg

Erven bestieren als mantelzorgers amper te hanteren oeuvres, vaak met omissies. Daarom zei een vormgeefster juist bij leven de documentatie van hun “mythische” studio veilig te willen stellen, door tijdige digitalisering. Logische partners, het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis en Het Nieuwe Instituut, weigerden. Uit financiële noodzaak liet de designstudio gekoesterde prototypes in Frankrijk veilen, helaas aan anonieme kopers.

Advieslijst

De bijeenkomst besloot niet met pasklare antwoorden, wel met een goede inventarisatie voor een wat-te-doen advieslijst. Tussentijds klonk de beste tip: formeer al vroeg een kring met mensen die in hetzelfde geloven als jij.

Deze bijeenkomst werd mede georganiseerd door Miriam Windhausen die in kM 108 enkele artikelen schreef over nalatenschap: ‘De kunst van het nalaten’ en ‘Eervolle zorgen’.CTA: bestel kM 108

 

 Lees meer

Gerrit Rietveld Academie gebruikt glasrecepten uit het Sybren Valkema Archief

Sybren Valkema bewaarde alles wat hij kon vinden over glas en glastechniek, zo heeft de Stichting Vrij Glas een omvangrijke collectie gegevens (110.000 documenten) over hoe kunstenaars zelf glas kunnen maken in eigen atelier.[1] Het archief wordt nu ontsloten met gelden van de Nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek (NWO), het Big Data / Digital Humanities programma. Voor student Sam Chua aan de Gerrit Rietveld Academie heeft dit al waardevolle informatie opgeleverd.

Ontsluiting

Onder leiding van professor Sven Dupré werk ik sinds een jaar aan de verdiepte ontsluiting van het gehele archief, een project dat afgerond zal worden in 2022. Maar de rijkdom aan informatie moet niet nog jaren verborgen blijven, daarom heeft Sven Dupré het initiatief genomen en Jens Pfeifer, docent aan de Gerrit Rietveld Academie, benaderd om praktijklessen aan de hand van gegevens in het archief voor te stellen.

Receptboek

Een van de studenten, Sam Chua, afkomstig uit Singapore, zag zichzelf geconfronteerd met vragen over het materiaal waarmee zij werkt. Sam vroeg zich af: wat is glas en hoe ontstaan kleuren in glas? Met die vraag nam ik een duik in het archief; ik bracht een zichtbaar veelvuldig geraadpleegde Rezeptbuch für die praktische Glasschmelze naar boven en een transcriptie van een discussie tussen Dominick Labino en Harvey Littleton. Die ging over de veiligheid in de glasblazerij tijdens het werken met gevaarlijke stoffen, inclusief adviezen over het aanpassen van glasrecepten, mocht een bepaalde grondstof niet direct voorhanden zijn.[2]

Kleurtinten

Allereerst heeft Sam Chua zelf vuurvaste klei gemengd en handgeknede smeltkroezen gemaakt die voorgestookt werden. Kleurgevende metaaloxiden werden afzonderlijk getest tezamen met reeds gesmolten heldere glasscherven. Omdat de materiaaldikte altijd bepalend is voor de kleurintensiteit in massief glas, werden de kleurverzadiging in de gekoelde resultaten vergeleken met de hoeveelheid kleurbepalende ingrediënten in de oorspronkelijke kleurglasrecepten. Deze parameters werden richtinggevend bij het steeds aanpassen van de recepten om de gewenste kleurtinten te verkrijgen in het gegoten glas.

Ervaring

‘Het project kleurglas gemengd mixen was erg interessant voor mij en het blijft me intrigeren, ook omdat het onderzoek het archief nog dieper mede-ontsluit’, vertelt Sam Chua over haar ervaring. ‘Je kunt beginnen met het onderzoeken van oude recepten met een heleboel giftige chemische ingrediënten. Terwijl je de recepten aanpast en de ingrediënten vervangt door veiligere alternatieven leer je over die opties en hoe ze de uitkomsten van de kleur veranderen.’

Testoven

‘In het proces moesten veel aanpassingen worden gedaan om de studio voor te bereiden op de smeltproeven; het soort gereedschap dat we zouden gebruiken, de mallen voor kleuren, het maken van onze eigen smeltkroezen aan de hand van recepten uit het archief. Op de academie overwegen we nu zelfs om onze eigen kleine testoven te bouwen aan de hand van instructies en tekeningen in het archief. Het project blijft groeien en ik blijf dingen leren die ik nooit had verwacht’, aldus Sam Chua.

Succes

Gezien het succes en de positieve ervaringen zal er in de toekomst zeker meer materiaal uit het glasarchief van Sybren Valkema worden aangewend om de technische en praktische kennis van (glas)-kunstenaars in opleiding te verrijken.CTA kM 112

 Lees meer
Ook interessant
Hoe regel jij je nalatenschap als kunstenaar?
Adressen van organisaties die zich bezighouden met nalatenschappen
X