kM 120 wijden we aan een soms als traditioneel en oeroud ervaren kunstdiscipline die – getuige de opvattingen van enkele kunstenaars in dit nummer – zich niet op louter positieve aandacht mocht verheugen binnen de academies: het werken in steen.

Ontwikkelingen

Ondertussen zijn er toch best wat interessante ontwikkelingen te melden bij zo’n standvastig materiaal. Ik noem bijvoorbeeld de high-end afwerking met hoogglans parelmoerlak door Adriaan Seelen. Daarmee wil deze kunstenaar laten zien ‘dat de mogelijkheden van deze traditionele kunstdiscipline nog steeds niet zijn uitgeput’.

Planmatige aanpak

Interessant zijn ook de verschillende uitgangspunten die de kunstenaars ten opzichte van steenbewerking hebben. Niet ten opzichte van het ambacht zelf: een steen laat immers niet met zich sollen. Een verkeerde slag of verkeerde werkvolgorde en het eindresultaat dat je voor ogen had, is niet meer haalbaar. Steenhouwen is een fysieke aangelegenheid en je moet het ambacht echt beheersen. De verschillende uitgangspunten zitten ’m bijvoorbeeld in een wel of niet planmatige aanpak. Terwijl bij Adriaan Seelen de steen zich moet voegen naar zijn plan – ‘ik neem het voortouw’ – vaart Rob Cerneüs jr. meer op gevoel: ‘Ik volg de steen.’

Aaibare werken

Wat ook uit dit nummer blijkt, is hoe uiteenlopend de mogelijkheden zijn tot uitdrukking in steen. Kijk naar de bijna aaibare werken in albast van Hans Hovy en Lynne Leegte. Of naar de strakke vormen in wit marmer van Casper Braat. En zet die tegenover de grove vormen van het metershoge graniet van Rob Schreefel. Deze kunstenaar stelt poëtisch: ‘Het allermooist is het oppervlak van een gebroken steen.’

Steenstof

Naast liefhebbende kunstenaars heeft steen ook vijanden. Timo G. Nijland, van huis uit geoloog en verbonden aan TNO, gaat dieper in op de aantasting van natuursteen door vocht en zouten. Pieter van Broekhuizen brengt de gevaren van steenstof in kaart en geeft aan welke voorzorgsmaatregelen zinvol zijn om de gezondheidsrisico’s te beperken.

Veel leesplezier!